Justiziarekin lankidetzan
Elkarrekin gizarteratzeko bidean
IRSE-EBI Euskadiko Birgizarteratze Institutua irabazi-asmorik gabeko erakundea da, onura publikokoa eta interes sozialekoa deklaratua, eta erantzukizun publikoko zerbitzuak garatzen, kudeatzen eta inplementatzen ditu justizia-sistemarekin eta eragile juridikoekin lankidetzan, erantzukizuna, erreparazioa, birgizarteratzea eta justizia leheneratzailea sustatuz.
Haurren babesa
Lurralde-ikuspegi integrala
IRSE-EBIk esku hartzeko mekanismo pertsonalizatuak ahalbidetzen dituzten metodoak, ereduak eta programak sustatzen eta garatzen ditu, banakako eta taldeko ikuspegitik, gizonen eta emakumeen arteko aukera-berdintasuna sustatuz.
IRSE-EBIk urte hauetan guztietan zerbitzu eta programa horietan garatu duen eredua erreferentzia izan da Estatuko beste erkidego batzuentzat, eta gure mugetatik kanpo ere interesa piztu du. Eredu hori aberastuz joan da, eta erreserbarik gabeko zerbitzuetara eraman da. Eredu hori gizartearen eskaera eta kezketara egokitzen da, betiere indarrean dagoen ordenamendu juridikoari jarraituz, araudien berrikuntzei eta bilakaerei adi, eta erabiltzaileei arreta onena ematera bideratutako ezagutza eta ikaskuntza etengabe hazteko espirituarekin.
Nola eta non lantzen da esku-hartze hori?
Zigorrak Kudeatzeko Euskal Zerbitzua SGVP
IRSE-EBIk Atxilotuei Laguntzeko Zerbitzua (SAOS) kudeatu du 1987an sortu zenetik, eta inputatuari buruzko informazio pertsonala, familiarra eta soziala eman die zigor-arloko jurisdikzioko organo judizialei, erabakiak errazago hartzeko. Erakundeak Gizarteratzeko Laguntza Zerbitzua (SAER) ere kudeatu du, 1991n sortua, zigorrak betearazteko ardura duten zigor-arloko organo judizialei laguntza emanez.
2012ko ekainaren 15ean, Eusko Jaurlaritzako Justizia eta Herri Administrazio Sailak beste kontratu bat formalizatu zuen IRSE-EBIrekin, zerbitzu bakarra gauzatzeko: Zigorrak Kudeatzeko Euskal Zerbitzua (ZKEZ-SVGP). Helburu nagusia da gizartearentzat lan egiteko zigorrak (KAT), askatasunaz gabetzeko zigorren betearazpena etetea, zigor horiek ordeztea eta Euskal Autonomia Erkidegoko epaitegi eta auzitegiek ezarritako segurtasun-neurriak benetan betetzen direla zaintzea.
ZKEZ-SVGPk, zigortuari arreta osoa emanez, egintzaren ondorioengatiko erantzukizunak bere gain hartzea sustatzen du, biktimari edo komunitateari egindako kaltea zuzenean konpontzen laguntzen du, eta zigorrak eta segurtasun-neurriak betearazteari dagokion birsozializazio- eta berreziketa-helburua finkatzen du. Azken batean, komunitatearen eta zigortuaren beraren onerako izango diren mekanismoak antolatu nahi ditu.
Zigorrak Kudeatzeko Euskal Zerbitzu honek genero-indarkeriarekin lotutako delituengatik kondenatutako pertsonak birgaitzeko programa betearaziko du, kondenatuaren etendura edo zigorraren ordezkapena aplikatu zaionean, prestakuntza- edo berreziketa-programetan parte hartzeko baldintzarekin. Horiek Gakoa izena dute, eta metodologia eklektikoa behar dute, parte-hartzaileen hezkuntza-, kognitibo-, emozio- eta jokabide-osagaiei erantzuten diena.
Delituen Biktimari Laguntzeko Zerbitzua DBL
Zerbitzuaren kudeaketan, 1991ko urritik, honako ideia honetatik abiatzen da zerbitzu hau: ez dago biktimarik, biktima baizik: delitu bat egitearen ondorio psikologikoak, fisikoak, ekonomikoak eta/edo sozialak zuzenean edo zeharka pairatu dituzten pertsonak. Horregatik, haien problematikara hurbiltzeko printzipioetako batzuk indibidualizazioa eta malgutasuna dira. Ikuspegi horretatik, salatuek eta salatzaileek, arau-hausleek eta biktimek dituzten eskubideei ere ez zaie aurka egin behar, ez baitute zertan gatazkan egon. BLZren kudeaketari buruz aurkezten diren gaiak jorratzeko, indarrean dagoen araudi nazionalean eta nazioartekoan ez ezik, biktimologian ere oinarritzen da IRSE-a. Alde batetik, biktimizazioak pertsonaren alderdi guztietan eragiten duela ulertzen da, eta, bestetik, ezin dela identitate-ezaugarri bihurtu, eragindako kalteak (sozialak, ekonomikoak, fisikoak, psikologikoak, etab.) kronifikatuz eta betikotuz.
Justizia Errestauratiboko Zerbitzua JEZ
Zigor-arloko justizia errestauratiboa arau-hauste penal batean esku hartzeko modalitatea da, eta hirugarren pertsona bideratzaile baten esku-hartze judiziala eragin du. Beraz, prozesu errestauratiboekin delituaren aurreko egoera bat konpondu beharko litzateke arau-hauslearen eta delituaren biktimaren artean. Prozesu errestauratiboek prozesu penalaren barruan eragiten dituzten abantailak, eta justizia errestauratiboaren ereduek justizia penalaren eredu tradizionalari bertute interesgarriak ekartzea eragiten dutenak, biktimarekin eta arau-hauslearekin lotutakoak eta gizarteari eta sistema penalaren humanizazioari buruzkoak dira, gure ustez.
IRSE-EBIren ustez, Justizia Errestauratibo Intrajudiziala ez da Justizia Penal Formalaren ordezko sistema bat, baizik eta Justizia Administrazioari zerbitzu publiko kalitate handiagoa ematen dion sistema bat. Proposatzen dugun Justizia Errestauratiboaren Zerbitzuak herritarrei aktiboki entzuten dien justizia-sistema hurbilago bat bultzatzen laguntzen du; beraz, kalitate handiagoa ematen dio. Justizia leheneratzaileko prozesu batean inplikatutako pertsona gehienek adierazi dute lehen aldiz sentitu direla beren eskaeretan entzunda eta erantzunda, eta eragile juridikoek adierazi dute motibazio eta gogobetetze pertsonal handiagoarekin egiten dutela lan profesionala.
